Tekst pochodzi ze strony Nowej Lewicy, gdzie niestety dokonano manipulacji i tekst przypisano Róży Luksemburg. Zresztą w toku lektury, każdy choć trochę znający temat się domyśli, że Róża Luksemburg, która umarła w styczniu 1919 nie mogła znać NEP-u czy hitlerowskich Niemiec. Tekst jest rozdziałem broszury wydanej przez NL, która ma na celu przeciwstawienie Luksemburg - Leninowi. Na temat samej broszury wypowiemy się później. Mamy nadzieje, że pozostałe rozdziały są zredagowane bardziej uczciwie i natrętny tłumacz nie przypisywał Luksemburg swoich anty bolszewickich fanaberii.
Nowa Lewica
Leninizm lub Marksizm
Publikowany artykuł pochodzi z książki Róży Luksemburg ,,ROSYJSKA REWOLUCJA" I ,,LENINIZM CZY MARKSIZM" przetłumaczonej przez Jacka Pollnera, wydanej w maju br. przez ełckie koła Nowej Lewicy oraz OZB Ełk. ,,Młodzieży, której serca są oddane wielkiej idei Marksizmu i poszukuje dróg jego realizacji we współczesnym świecie Tylko w jedności świata socjalistycznego mogą być rozwiązane Problemy podziałów - rasowych, narodowych, religijnych i ekonomicznych SOCJALIZM LUB BARBARZYŃSTWO INNEJ DROGI NIE MA"
Praca Róży Luksemburg publikowana tutaj pod tym tytułem jest
kompilacją dwóch artykułów pisanych w 1904 roku, wymierzonych przeciwko
organizacyjnym planom i poglądom Lenina dotyczącym powołania “ partii nowego
typu “. Tytuł tej pracy nie jest Róży Luksemburg. Oryginalnie R.Luksemburg
zatytułowała go bardziej umiarkowanie: „ Organizacyjne Problemy Rosyjskiej
Socjaldemokracji “. Artykuły te były wydane równocześnie w rosyjskiej gazecie “
Iskra “ i w niemieckim wydaniu gazety “ Neue Zeit“. Były też, wspomniane dwa
article, publikowane od tej chwili wielokrotnie w kilku językach jako pamflet,
pod wieloma tytułami. W Anglii Zjednoczona Partia Pracy opublikowała je w formie
pamfletu w latach 20- tych. Wówczas w 1934 roku zostało dokonane nowe
tłumaczenie z wydania w Neue Zeit. Tłumaczenia dokonał Integer, który zatytuował
je “ Revolutionary Socialist Organization “ (Rewolucyjna Organizacja
Socjalistyczna)
W 1935 roku ukazało się jednak jeszcze jedno tłumaczenie w Glasgow w Szkocji
wydane przez Anty - Parlamentarną Federację Komunistyczną ( Anti - Pralamentary
Communist Federation), która dała tytuł pamfletowi “ Leninizm or Marksism “ (
Leninizm czy Marksizm).
Niniejsze polskie tłumaczenie zostało dokonane z najlepszego angielskiego
tłumaczenia Integer, wydanego ponownie przez University of Michigan w 1982 roku,
poprzedzonego wstępem Bertram d. Wolfe cennego z uwagi na zawarty w nim materiał
faktograficzny dotyczący samej Róży Luksemburg i świetnego zwartego opracowania
leninizmu.
Polskiego tłumaczenie opracowano na podstawie Integer tekstu ( angielskiego
tłumaczenia z 1934 roku), lecz tytuł przyjęto za wydawnictwem z Glasgow, który
jest najbardziej zwarty, przyciągający uwagę i znany w języku angielskim.
W tych dwóch artykułach i licznych pamfletach wydawanych w latach 1902-1904
Lenin jest zwalczany za swój plan organizacyjny powołania “ partii nowego typu
“, a która miała się różnić fundamentalnie od uprzednich partii Marksistowskich,
gdziekolwiek były powołane jeszcze za życia Marksa i Engelsa lub później do
czasów Rewolucji 1905 roku i rosnących wpływów osoby Lenina.
Obok Róży Luksemburg, wielu innych aktywnych Marksistów w rosyjskim ruchu
robotniczym opublikowało swój krytyczny pogląd na ten temat, między którymi był,
Plechanow, Axelrode, Martow,( a nawet -przyp. tłum.)Trocki ( który w końcu
przeszedł na bezkrytyczną pozycję leninisty, dla kariery politycznej. Kwestia
stłumienia powstania Marynarzy w Kronsztadzie ciąży na tym ostatnim krwawą
plamą, której nie usunie żadne pozbawione sensu wyjaśnienie oderwane od
rzeczywistej ówczesnej sytuacji w Rosji Przp.tłum.)
Lenin przedstawił następujące propozycje odnośnie powołania partii “ nowego typu
“:
1- Proletariat pozostawiony swoim narzędziom i wglądowi nie jest w stanie
rozbudować jakiejkolwiek koncepcji “ misji historycznej “ przypisanej mu przez
Marksa.
“Spontaniczny rozwój ruchu robotniczego prowadzi dokładnie do jego
podporządkowania ideologii burżuazji, do ideologicznego zniewolenia robotników
przez burżuazję.” (Lenin, tom V str. 355-56; podkreślenie jak w oryginale)
“To, co spontaniczny ruch robotniczy bierze pod uwagę jest problemem “drobnej
burżuazji ”, ceną, za którą sprzedaje swoje dobra, które posiada, czyli swoją
siłę pracy.
Pragnie otrzymać najlepsza cenę i najlepsze warunki w obecnym systemie
burżuazyjnym.
Aby osiągnąć ten cel może walczyć z pracodawcami, a nawet państwem, lecz nigdy
nie rozwinie “ socjalistycznej świadomości “ koniecznej do spełnienia swej “
historycznej ” misji.
[Inaczej mówiąc wg. Lenina proletariat jest ze swej natury zbyt ograniczony, aby
sprawować władzę. Oczywistym jest więc sprawowanie władzy w IMIENIU proletariatu
przez partię polityczną.
Tego typu założenie natychmiast wprowadza na scenę uprzywilejowaną grupę
biurokratów politycznych, nową arystokrację urzędniczą, która jest zalążkiem
biurokracji i korupcji. Pojawiają się ci, co “ wiedzą “, oraz ci, którzy “ nie
wiedzą “. Oczywiście tak będzie zawsze dopóki masy proletariatu nie będą
świadome dostatecznie, aby sprawować władzę. Proces dojścia do świadomości musi,
zatem poprzedzić proces uświadomienia mas, jeśli nie ma nastąpić całkowita
korupcja, jaka nastąpiła np. w partii bolszewickiej.
Ocena Lenina jest jak najbardziej słuszną w odniesieniu np. do Solidarności, ale
ruch ten zasiliły masy proletariatu, które z jednej strony stały się świadome
swego ubezwłasnowolnienia od bonzów partyjnych, a jednocześnie zatraciły
poczucie świadomości klasowej. Przyp.Tlum.]
2-Taka “socjalistyczna świadomość” “ może być przyniesiona do robotników z
zewnątrz. Sama przez własną siłę klasa robotnicza jest w stanie rozwinąć jedynie
prostą i czystą świadomość związku zawodowego. Lecz nauki socjalizmu wyrosły z
filozoficznych, historycznych i ekonomicznych teorii, które były wypracowane
przez wykształconych reprezentantów klas posiadających…”( Lenin, tom V,
ST.347-348)
3-Dlatego proletariat potrzebuje partii politycznej, która nie jest stworzona z
proletariatu, lecz jest partią strażników, samoustanowioną awangardą dla klasy
robotniczej, elitą partii wziętej ze wszystkich klas, utworzonej głównie ze
zdeklasowanych rewolucyjnych intelektualistów, którzy z rewolucji uczynili swój
zawód.
Taka partia powinna prowadzić i kierować proletariatem, infiltrować swą doktryną
polityczną proletariat, przenikać organizacje proletariatu, walczyć i poszukiwać
drogi użycia tego proletariatu do swoich celów.
Lenin pisał “ Jedynie burżuazyjni politycy mogą wierzyć, że zadaniem socjalisty
jest służyć robotnikom w ich walce. Zadaniem socjalistycznego polityka nie jest
wspomagać ekonomiczną walkę proletariatu, lecz uczynić ekonomiczną walkę pomocą
dla ruchu socjalistycznego i zwycięstwa partii rewolucyjnej “.( Lenin tom IV ST
273)
[Inaczej mówiąc w założeniu Lenina proletariat jest dostatecznie ciemny i
ograniczony, aby być traktowany jedynie instrumentalnie jako miecz w walce, nie
proletariatu, ale partii, nowej arystokracji w walce o swe przywileje i władzę.
Czym się takie założenie rożni od średniowiecznego feudalizmu i systemu
zależności lennej, nowego systemu feudalnego żywcem wziętego z wzorców rycerstwa
średniowiecznego.
Komitet Centralny był walczącym rycerzem, proletariat mieczem, ideologią,
tarczą.
Jest to program całkowitego zniewolenia proletariatu i cofnięciem historii do
czasów średniowiecza, kiedy nowa burżuazja miejska była “ pastedown ” w stosunku
do tej struktury społecznej, wziętej z średniowiecznego feudalnego lamusa.
W ten sposób nastąpiła restauracja “caryzmu” w Rosji w nowej ewolucyjnej formie,
nazwanej “bolszewickim komunizmem”, wobec którego Zachodni system burżuazyjny
był o niebo bardziej “ pastedown ” Przyp.tłum.]
4- Ta bezklasowa elita, odkąd myśli za klasę robotniczą i stara się zaszczepić
jej swoją świadomość, ma możliwość pojawić się w krajach, gdzie klasa robotnicza
jest zacofana i słaba. Jest to elita wybrana ze wszystkich klas i musi przenikać
wszystkie klasy ( nie tylko klasę robotniczą)“ dyktując wszystkim klasom
doktrynę pozytywną, program działań, zarówno zbuntowanym studentom,
niezadowolonym przedstawicielom Ziemstwa (przywódcom wiejskiej liberalnej
szlachty w organizacjach lokalnych), niezadowolonym religijnym sekciarzom jak i
oburzonym nauczycielom szkolnym itd.” ( Lenin Tom V str 398)
Mówiąc w skrócie, ma mówić w imieniu klasy robotniczej, ma użyć ten licznie
zgromadzony tłum, jako swój główny druzgocący taran w walce o władzę. Sama elita
ma dostarczać doktrynę, wskazywać hasła, cele i wydawać rozkazy.
Nazywa się ona “ awangardą klasy pracującej „, ponieważ przynosi, co więcej
zaszczepia, klasie robotniczej jej własną świadomość, świadomość klasową i
pojęcie “historycznej misji", którą ma spełnić.
Nie mniej ma być NADZORCĄ dla całego społeczeństwa, dyktującym program dla
wszystkich klas społeczeństwa.( w tym śmiałym, brutalnym, wielokrotnym waleniem
taranem w mur istniejącej struktury społecznej swoją bezlitosną doktryną, można
rozpoznać zarys przyszłej dyktatury Lenina- dyktatury proletariatu, NAD
proletariatem jako całością.)
[Jest to zarys totalitarnego państwa policyjnego, którego marną kopią były
Niemcy Hitlerowskie, gdzie istniały mimo wszystko jeszcze resztki burżuazyjnej
wolności związanej z prywatnym biznesem. Przyp.tłum.]
5-Taka “ partia nowego typu “, potrzebuje również “ organizacji nowego typu “.
Powinna być zorganizowana jak wojsko, mieć niekwestionowaną militarną
dyscyplinę, być zcentralizowaną jak armia z całą siłą autorytetu
zcentralizowanym w “sztabie głównym “- Komitecie Centralnym.
Komitet Centralny Partii ma obowiązek “ planować”, komitety lokalne “ wykonywać
“.
Komitet Centralny powinien decydować w kwestiach generalnych, komitety lokalne
jedynie podejmować decyzje administracyjne, jak te decyzje wprowadzać w życie i
je ściśle wykonywać.
Komitet Centralny powinien mieć prawo - formowania komitetów lokalnych,
rozwiązywania ich, dokonywania w nim czystek, wyznaczania przywódców,
eliminowania, nawet LIKWIDOWANIA “ nic nie wartych „(!)(Lenin,Tom V,st 448;Tom
VI, st 211-15;22123;Tom VIII, st 365-66)
Robotnicy przypisani do fabryk na całe życie zamknięci w fabrycznych barakach
powinni traktować to jako naturalny sposób życia, gdyż nie ma czasu na
“zabawkowe formy demokracji “
Biurokracja i centralizm w organizacji są rzeczywiście rewolucyjne, demokracja w
sprawach partii jest jedynie “oportunizmem w kwestiach organizacji”.
Ten ostatni epitet wskazuje, że dla “ nowych dogmatów “, Lenin tworzył “ nowy
rodzaj przestępstw“ [nowe w związku z tym prawo. Przyp. tłum.], które wymagało
nowych określeń [precyzujących rodzaj przestępstwa Przyp. tłum.]
Wśród takich określeń był “chwostyzm” ( chwost = ogon w ros.), które oznaczało,
że zamiast kierowania, poprawiania, wszczepiania swych celów w klasę robotniczą,
podejmuje się po prostu roli SŁUŻENIA JEJ i jej celom, czyli [ wg. Lenina]
ciągnięcia się za jej ogonem.
[ Szczególnie Lenin uważał, że chwostyzm jest związany ze służeniem do
zaspokojenia dążeń materialnych klasy robotniczej, czego całkowicie odmawiał
proletariatowi, jako niegodnego odejścia od zasadniczego celu, jakim jest budowa
państwa socjalistycznego. Znacznie później Lenin zauważył konieczność
zapewnienia jakiejś strony materialnej egzystencji w praktyce i zgodził się,
zresztą instrumentalnie jedynie, na NEP, a także przed śmiercią w osamotnieniu
usiłował pomniejszyć rolę biurokracji partyjnej w nowym państwie, ale wszelkie
te usiłowania były bez znaczenia wobec skonstruowanej przez siebie samego
maszyny biurokratycznej. Za realizację podobnych chorych marzeń oderwanych od
rzeczywistości miliony ludzi w Rosji zapłaciło śmiercią głodową.
Podobnych nonsensów Marks nie uczył. Było to budowanie państwa komunistycznego
metodami carskimi, jeszcze z czasów Piotra Pierwszego, który zresztą dla Lenina
i Stalina był swego rodzaju wzorem. Przyp tłum.]
Rodzajem obrazy było “ niewolnicze bicie czołem przed spontanicznością
”(Lenin,Tom V str 350-58)[Chodzi w tym wypadku o całkowite zniewolenie
proletariatu i zabezpiecznie się od jakiejkolwiek inicjatywy “ oddolnej ”
wynikłej w drodze inwencji mas. Lenin takie usiłowania nazywał “
spontanicznością” i je całkowicie lekceważył i uważał, że są “anarchistyczne ”,
gdyż anarchiści usiłowali je wzbudzić w klasie robotniczej w Rosji, co
oczywiście było zagrożeniem dla dyktatury partii i samego Lenina. Stąd “
spontaniczność ” w nowym kodeksie Lenina była przestępstwem głównym. Przyp. Tlum.]
Róża Luksemburg była głęboko zraniona i wstrząśnięta do głębi całej swej istoty
przez leninowskie wielbienie centralizmu [w stylu pruskim. Ciekawe, że Leniowi
imponowali zawsze Prusacy i odwoływał się do Klauzevitza, pruskiego generała,
którego studiował z zapałem. O żadnych lekarzach nie chciał słyszeć, prócz
Niemców. Rosjanami głęboko pogardzali, jako “ zbyt miękkimi “. Caryzm i
prusactwo miały wybitny wpływ na Lenina. Przyp tłum.];
- jego niezaprzeczalną pogardę do proletariatu, jego twórczych pomysłów i zmian,
których mógł być inicjatorem,
- jego nieufnością do spontanicznego rozwoju struktur organizacyjnych i samej
spontaniczności.
Właśnie wszystkie te kwestie Róża Luksemburg porusza w załączonym pamflecie.
Jej polemiczny ton jest znacząco uprzejmy.
Kruszy kopie przeciw jego [ Lenina Przyp.tlum.] bezlitosnemu ultra -
centralizmowi.
Słusznie przedstawia jego przyszłą partię, jako partię, w której Komitet
Centralny będzie jedynie powielał siebie, dyktował partii, miał ją jedynie za
cel odbiorcy dyktowanych poleceń, które mają być z kolei dyktowane masom.
W tej strukturze Komitet Centralny jawi się jako jedyny myślący element maszyny.
Cała partia i masy są zredukowane jedynie do zwykłych “ elementów wykonawczych
“.
Przypomina Leniowi ile razy w ostatniej historii masy okazywały się”
spontaniczno twórcze“, zaskakujące partię, wystawiając na szyderstwo jej
pedantyczne formuły i recepty.
Z zaskajująca wrażliwością ( 1904 r) na wiszące w powietrzu wydarzenia
(Rewolucji 1905 r.) Róża Luksemburg pisze, że masy wkrótce zaskoczą partyjnych
przywódców jeszcze raz, jeszcze raz okazując własną wielokierunkową twórczość,
ponownie przekraczając wąskie bariery partyjnych recept.
Ostatecznie kończy pamflet z wezwaniem do udzielenia autonomii masom, szacunku
do ich spontaniczności, do ich prawa popełniania błędów i wyciągania nauk
płynących z tych błędów przez same masy.
Jej polemika kończy się słowami tak często cytowanymi:
“ Pozwólmy sobie po prostu powiedzieć, historycznie, błędy popełnione przez
rzeczywisty rewolucyjny ruch, są nieskończenie bardziej owocne niż niezawodność
najinteligentniejszego Komitetu Centralnego “ ( podkreślenie tłum.)
SPIS TREŚCI:
1.Wstęp
2.Portret Róży Luksemburg
3.Lenin i Luksemburg ,,Jako rewolucyjni socjaliści”
4.Postawa wobec wojny
5.Leninizm lub marksizm
6.Rozdział I Fundamentalne znaczenie Rewolucji Rosyjskiej
7.Rozdział II Bolszewicy - polityka ziemi
8. Rozdział III Problem narodowości
Ogólna nota tłumacza do rozdziału III
9. Rozdział IV 5 Zgromadzenie Konstytucyjne
10. Rozdział V Problem głosowania
11. Rozdział VI Problem dyktatury
12. Rozdział VII Walka z korupcją
13. Rozdział VIII Demokracja i dyktatura
14.Marksizm czy leninizm
15.Bakunin
Książkę można nabyć kontaktujac się na adres mailowy:
ozb@elk.mazury.pl