Teksty pochodzą ze strony IV Ogólnopolskiej Konferencji Pracowniczej http://www.syndykalista.org/okp/ , która odbędzie się w dniach 11-12 czerwca w Warszawie

Wyzysk współczesnego świata pracy

Program ramowy - godziny oraz układ poszczególnych punktów mogą ulec zmianom.
IV Ogólnopolska Konferencja Pracownicza jest poświęcona tematowi "Formy wyzysku współczesnego świata pracy". Zagadnienie to, chcemy omówić w czterech podstawowych blokach tematycznych :
Obecna sytuacja polskiej klasy pracowniczej - omówienie i analiza sytuacji współczesnej klasy pracowniczej w Polsce, w kontekście transformacji ustrojowej, polityki kolejnych rządów, zmian w strukturze gospodarki sytuacji materialnej społeczeństwa polskiego, procesów globalizacji, oraz kondycji ruchu związkowego.
Robotnicy i protesty pracownicze w mediach - wykład i dyskusja nad problemem przedstawiania protestów pracowniczych w mediach, a zwłaszcza kwestią anty-związkowej, anty-pracowniczej propagandy liberalnej i sposobów przeciwdziałania wykreowanemu, negatywnemu wizerunkowi pracowników.
Sytuacja kobiet na współczesnym rynku pracy - wyzysk i upokorzenie - analiza sytuacji kobiet na rynku pracy - zarówno pod względem typowych problemów świata pracy, jak i form wyzysku, z którymi spotykają się wyłącznie kobiety (mobbing, wykorzystywanie seksualne) wraz z dyskusją na temat jak skutecznie przeciwdziałać wyzyskowi kobiet.
Alternatywne formy zarządzania produkcją i własności zakładów pracy - próba przedstawienia kilku alternatywnych form zarządzania zakładem pracy oraz form własności innych od prywatnego przedsiębiorstwa, wraz z dyskusją na temat możliwości zastosowania tych rozwiązań w Polsce
Chcemy w ten sposób zarówno omówić i przeanalizować najważniejsze problemy, z jakimi stykają się pracownicy w Polsce i na świecie, jak i zainicjować dyskusję nad możliwościami przeciwdziałania wyzyskowi pracowników. Pierwszemu celowi służą trzy pierwsze bloki tematyczne, natomiast ostatnie zagadnienie zostanie zasygnalizowane w ostatnim bloku.
Program IV Ogólnopolskiej Konferencji jest otwarty dla wszystkich chętnych - serdecznie zapraszamy do zgłaszania własnych referatów / wystąpień.
11.06.2005 /sobota/
10:00 - Rozpoczęcie konferencji. Prezentacja uczestników oraz programu konferencji
I. Sytuacja polskiej klasy pracowniczej
10:30 - Piotr Żuk: "Kondycja klasy robotniczej a podziały polityczne w Polsce"
11:00 - Jarosław Urbański: "Sytuacja pracowników i warunki pracy w koncernach"
11:30-12:30 - Dyskusja: "Jak skutecznie walczyć o prawa pracownicze w obecnych warunkach?"
Przerwa
II. Robotnicy i protesty pracownicze w mediach
13:00 - Piotr Ciszewski: "Robotnicy i protesty pracownicze w mediach"
13:30-14:30 - Dyskusja: "Jak przeciwdziałać negatywnemu obrazowi pracowników i związków zawodowych w mediach?"
14:30-16:00 - Przerwa na posiłek
III. Sytuacja kobiet na współczesnym rynku pracy
16:00 - Wprowadzenie do dyskusji
16:30-17:00 - Przedstawienie sytuacji kobiet w wybranych zakładach pracy:
Zgłoszone wystąpienia:
- Przedstawicielki przemysłu spożywczego (Goplana Poznań)
- Przedstawicielki przemysłu ciężkiego (Cegielski Poznań)
- Przedstawicielki służby zdrowia i pracownic socjalnych (Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych Warszawa, Warsztaty Terapii Zajęciowej Poznań, Szpital Degi Poznań)
18:00-19:00 - Dyskusja: "Jak skutecznie przeciwstawić się wyzyskowi kobiet?"
12.06.2005 /niedziela/
IV. Alternatywne formy zarządzania produkcją i własności zakładów pracy
11:00 "Zanon należy do robotników" - firm o przejęciu przez pracowników kontroli nad produkcją w zakładzie ceramicznym podczas kryzysu w Argentynie
12:00-13:00 - Przedstawienie wybranych, alternatywnych form własności oraz zarządzania produkcją
13:00-14:00 - Dyskusja nad propozycjami przedstawionymi w referatach
Zakończenie
14:00 - Zakończenie konferencji i dyskusja nad V Ogólnopolską Konferencją Pracowniczą

Czym są Ogólnopolskie Konferencje Pracownicze?

Ogólnopolskie Konferencje Pracownicze to cykliczne spotkania osób zainteresowanych problemami świata pracy oraz aktywistów ruchu pracowniczego związkowców, działaczy społecznych, przedstawicieli prasy i organizacji pozarządowych oraz działaczy ruchów lewicowych i anarchistycznych) poświęcone najistotniejszym problemom pracowniczym - dotyczącym zarówno Polski, jak i całego Świata.
Każda Konferencja to cykl wykładów, dyskusji, referatów i spotkań, koncentrujących się wokół jednego lub kilku szczegółowych zagadnień. Na Konferencjach podejmuje się także próby inicjowania współpracy różnych środowisk oraz ustala wspólne inicjatywy i kampanie na rzecz świata pracy.
Formuła Konferencji jest otwarta i demokratyczna - współorganizują je różne środowiska, a każde spotkanie jest otwarte dla wszystkich chętnych. Każdą Konferencję przygotowuje Komitet Organizacyjny, którego skład jest wybierany na poprzedniej Konferencji przez wszystkie osoby zaangażowane. Dzięki takiemu rozwiązaniu, idea Konferencji nie może zostać zawłaszczona przez żadne środowisko a wszystkie osoby zainteresowane mogą partycypować w podejmowaniu decyzji.

Cele Ogólnopolskich Konferencji Pracowniczych

Celem Ogólnopolskich Konferencji Pracowniczych są dyskusje o kluczowych problemach i wyzwaniach ruchu robotniczego i pracowniczego ? tak w Polsce, jak i na świecie. A więc, w pierwszych rzędzie, dyskusje o problemach dla tego ruchu najbardziej aktualnych i elementarnych, takich, jak:
- organizacja skutecznego protestu pracowniczego,
- ocena bieżącej sytuacji w ruchu związkowym,
- analiza wpływu różnych procesów ekonomicznych na warunki działania ruchów pracowniczych,
- problematyka uzwiązkowienia rozmaitych grup pracowniczych (np. imigrantów),
- inicjowanie konkretnych form współpracy między różnymi środowiskami przy organizowaniu protestów pracowniczych.
Chcemy, oprócz tego, dyskutować także o sprawach bardziej perspektywicznych, ogólniejszych i strategicznych, a więc o:
- różnych formach uspołecznienia gospodarki (samorządność robotnicza),
- perspektywach odrodzenia ruchu pracowniczego i wzmocnienia politycznej pozycji świata pracy,
- możliwościach powołania politycznej reprezentacji świata pracy.
Celem naszych Konferencji nie są jednak dyskusje dla samych dyskusji. Chcemy, aby nasze Konferencje owocowały praktyczną współpracą "tu i teraz" przy organizacji poszczególnych protestów, strajków czy kampanii.
O tym, że inicjowanie różnych form współpracy w poprzek istniejących struktur związkowych, jest niezbędne, świadczy obecna, bardzo słaba, kondycja ruchu robotniczego w Polsce. Ruch ten, od wielu lat, znajduje się w głębokim kryzysie, nie będąc w stanie bronić nawet najbardziej elementarnych interesów pracowniczych. Nawet partie, zdawałoby się lewicowe, nie czują się zobowiązane liczyć się z interesami ludzi pracy i wdrażają w życie neoliberalne programy społeczno-ekonomiczne, podyktowane wyłącznie interesami najbogatszych. Polski ruch pracowniczy, w obecnej formie, nie jest w stanie skutecznie bronić miejsc pracy. Jak pokazuje doświadczenie 15 lat III Rzeczpospolitej, organizacje związkowe są bezsilne wobec presji kapitału i międzynarodowych instytucji gospodarczych na redukowanie standardów socjalnych, systematyczne obniżanie kosztów pracy i "uelastycznianie" rynku pracy. Inwestujący w Polsce kapitał, tak polski, jak zagraniczny, uzyskał niemal pełną swobodę w redukowaniu zatrudnienia - do poziomu zapewniającego maksymalną rentowność. Nikogo już nie bulwersuje nieprzestrzeganie pakietów socjalnych, chroniących załogi prywatyzowanych przedsiębiorstw. Ruch związkowy bezradnie przygląda się praktykom coraz drastyczniejszego łamania - i tak okrojonego - prawa pracy.
Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że polskie środowiska robotnicze i pracownicze godzą się z istniejącą sytuacją i nie chcą bronić swoich miejsc pracy i interesów. Praktycznie każdego dnia można usłyszeć o różnych protestach wobec antypracowniczej polityki poszczególnych pracodawców. Nawet - "dyscyplinujący" załogi - gigantyczny poziom bezrobocia nie zdławił woli walki krzywdzonych grup pracowniczych. Problemem jest jednak nikła skuteczność tych protestów robotniczych. Często nawet najbardziej heroiczne i zdeterminowane zrywy poszczególnych załóg - jak np. załogi pracowników Fabryki Kabli Ożarów - nie są w stanie przynieść oczekiwanego rezultatu. Załogi poszczególnych zakładów pracy zmuszone są walczyć i przegrywać w osamotnieniu, nie otrzymując odpowiedniego, solidarnościowego wsparcia od innych załóg - borykających się zresztą z tymi samymi problemami.
Zdolność obronną świata pracy paraliżują też archaiczne podziały w ruchu związkowym - wywodzące się jeszcze z lat 80-tych i nie odzwierciedlające żadnych rzeczywistych podziałów (na poziomie działania organizacji zakładowych), a także szkodliwa polityka wielu liderów związkowych, którzy często nad interes załóg przedkładają interesy związkowych biurokracji (np. interesy tzw. spółek związkowych). Zbiurokratyzowane centrale związkowe nie są w stanie (lub nie chcą) mobilizować swoich struktur do wspierania protestów prowadzonych przez należące do nich organizacje zakładowe. Z kolei na poziomie zakładu, należące do poszczególnych central organizacje często blokują się wzajemnie, występując w charakterze łamistrajków wobec protestów inicjowanych przez konkurencyjną organizację.
Do tego dochodzi jeszcze zatrważająca korupcja działaczy związkowych (na gruncie brudnych układów z pracodawcą czy różnymi partiami politycznymi), paraliżująca w danym przedsiębiorstwie (czy w danej branży) walkę załóg o obronę swoich interesów.
Naszym zdaniem, jedyną drogą wyjścia z tego impasu jest rozwijanie solidarności pracowniczej ? nawiązywanie trwałych więzi współpracy między załogami i grupami pracowniczymi, niezależnie od podziałów panujących w ruchu związkowym. Jeżeli nasze Konferencje choć trochę się do tego przyczynią, będzie to nasz sukces.
Rozwijanie solidarności pracowniczej wymaga dostrzeżenia - na poziomie świadomości społecznej - wspólnych, robotniczych i pracowniczych interesów, które stoją ponad partykularnymi interesami branżowymi. W wielu krajach świata powszechne mobilizacje robotnicze, jednoczące najróżniejsze branże, grupy zawodowe i narodowościowe, są na porządku dziennym. Świat pracy, w wielu miejscach na świecie, dostrzega swoje wspólne interesy i potrafi o nie walczyć. Nawet próby wprowadzania drobnych zmian w prawie pracy (czy w ogóle w prawie) na niekorzyść pracobiorców wywołują w niektórych państwach powszechne, ogólnonarodowe akcje protestacyjne. Protesty poszczególnych branż czy przedsiębiorstw otrzymują adekwatne, solidarnościowe wsparcie od innych załóg, często także z innych krajów (np. od załóg tego samego koncernu czy branży).
Powstaje więc pytanie: Dlaczego to, co jest normą w wielu krajach świata, u nas w Polsce - w kraju, który posiada wielkie tradycje zrywów robotniczych, od rewolucji 1905 roku począwszy - wydaje się taką egzotyką?
Oczywiście, ruch robotniczy w krajach Europy Zachodniej ma również poważne problemy. Również tam biurokracje związkowe często paraliżują rozmaite kampanie czy akcje protestacyjne i wchodzą w podejrzane kompromisy z rządami i pracodawcami, zdradzając interesy tych, których mają bronić. Niemniej jednak, w tych krajach zachowała się elementarna świadomość wspólnego robotniczego interesu, przetrwał etos ruchu robotniczego. Strajki poszczególnych grup zawodowych przyciągają setki i tysiące aktywistów, angażujących się w rozmaite akcje solidarnościowe. A w organizacjach robotniczych trwają permanentne dyskusje o sprawach strategii, taktyki i techniki działania ruchu robotniczego.
U nas tymczasem w ogóle brakuje jakiejkolwiek dyskusji. Ruch związkowy, pod względem ideowym i programowym, jest dziś nicością. Towarzyszy temu głęboko defensywna świadomość polityczna szeregowych działaczy i pracowników - powszechna niewiara w polityczne możliwości ludzi pracy. Bez dyskusji o problemach, zadaniach, wyzwaniach, taktyce i strategii ruchu robotniczego adekwatna świadomość pracownicza z całą pewnością nie zostanie odbudowana. A bez ofensywnej, bojowej świadomości samych pracowników, możemy zapomnieć o efektywnej obronie ich interesów.
Chcielibyśmy więc, aby nasze Konferencje przyczyniły się do "rozniecenia" w środowiskach związkowych, robotniczych dyskusji o najważniejszych - dla tych środowisk - problemach, zarówno tych dzisiejszych, jak i tych jutrzejszych.
Ogólnopolskie Konferencje Pracownicze to młoda inicjatywa, dopiero nabierająca rozpędu. Ich organizatorzy są niezależni od central związkowych, ale też otwarci na współpracę z wszelkimi organizacjami pracowniczymi. Chcemy i możemy brać udział w protestach pracowniczych, strajkach itd., wspomagać je organizacyjnie, nagłaśniać, a także pośredniczyć w nawiązywaniu współpracy między grupami pracowniczymi. Czekamy na propozycje współpracy. I oczywiście, zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnych Konferencjach.