Tekst pochodzi z Weekly Workera, http://www.cpgb.org.uk/worker/648/russia.htm  . Serdecznie dziękujemy tow. Badzianowi że świeci przykładem pracując i razem z innymi towarzyszami rozbudowując LBC.

Boris Kargalitsky
Połączyć ruchy pracownicze i marksistowskie

Boris Kagarlitsky przygląda się perspektywą i możliwością na rosyjskiej lewicy.
W Rosji panowało ogromne rozczarowanie wszystkim związanym nie tylko ze stalinizmem, lecz także socjalizmem, marksizmem i rewolucją. To jest bardzo łatwe do zrozumienia, dlatego iż stalinowska propaganda od 1930 roku do 1990 utrzymywała, że jedyną prawdziwą ideologią stosowaną w praktyce w sowieckim reżimie była ideologia marksistowsko-leninowska. Oczywiście liberalna, reformistyczna propaganda mówiła dokładnie to samo.
Interesujące, jeśli porównamy, co głosili komuniści i antykomuniści w Rosji oraz międzynarodowa opinia, w celu ogólnie wytłumaczeniu wydarzeń, jakie tam się dokonały, odkryjemy, że w tych opiniach nie ma zbyt wielkiej różnicy. Głoszą, że jedyna alternatywa dla kapitalizmu był system, jaki istniał w ZSRR. I jedni i drudzy uważają, że jedyna prawdziwa komunistyczna policja była wymyślona w interesie antydemokratycznej biurokracji stalinowskiej partii. Antykomunistyczna propaganda zwyciężyła w późnych latach ZSRR i nazywała "nową Rosję" To spowodowało skuteczne uzyskanie poparcia wśród sowieckiej inteligencji, która podekscytowała się nową ideą prywatyzacji i liberalizmu.
Nie powinniśmy mylnie interpretować oraz idealizować dominującego ustroju w późnych latach, 80 jaki panował w ZSRR. Społeczeństwo potrzebowało większych praw, oraz więcej i lepszych towarów konsumpcyjnych, gdyż te rzeczy były konieczne.
Faktycznie obecnie w Rosji jest więcej towarów oraz (formalnie) wielka ilość wolności, która nie od razu cieszyła się wielkim powodzeniem. Jednak tak naprawdę w państwach byłego ZSRR - czy to jest Rosja, Ukraina albo Białoruś - poziom wolności nie jest wiele większy niż w ZSRR. W wypadku Białorusi sytuacja naocznie pogarsza się. W ostatnich latach rozpoczęło się ostre pogorszenie wolności słowa i wypowiedzi w mediach.
Ludzie nie spodziewali się, że, razem z zdobyciem wolności będą tracić pracę oraz dochód. Produkty są wszędzie naokoło, półki uginają się pod ich ciężarem, jednak społeczeństwo nie ma pieniędzy, aby ich kupować. Bezrobocie rośnie, przedsiębiorstwa są zamykane, miasta marnieją, rozwarstwienie między bogatym i biednym jest nieprawdopodobne.
W społeczeństwie rosyjskim, gdzie 80% ludności jest pracująca lub biedna, natomiast 12% stanowi klasa średnia demokracja nie może funkcjonować w pełni dla wszystkich. Jest ona jedynie formalną wolnością, prawem, jaki obowiązuje, które jest powszechnie ogłaszane, szanowane i akceptowane przez ogół, jednak, aby cieszyć się dostateczna wolnością, należy być bogatym. Weźmy na przykład możliwość swobodnego podróżowania za granicę, jeśli uwzględnimy, iż należy zapłacić za wizy i tak dalej. Wówczas dochodzimy do wniosku że dla większości społeczeństwa niemożliwe jest cieszenie się wolnością i swoimi prawami, gdyż pozostają one jedynie domeną bogaczy.
Nie wydaje mi się, iż wybory w 2007 będą konkurencyjne, ponieważ używając rosyjskiego sformułowania stają się one coraz bardziej "zamknięte". Innymi słowami coraz mniej ludzi jest dopuszczona do politycznej gry, oraz wyłączane z polityki poprzez procesy, oraz wysokie koszty kampanii. Co ciekawe nie spotyka się to ze stanowczym potępieniem ze strony ludzi, którzy sami zostali wyłączeni z gry politycznej w taki właśnie sposób.
Kampanie polityczne stają się coraz bardziej drogie. Np. kiedy ZSRR rozpadło się, zostałem wybrany jako deputowany do rady Moskwy, wówczas moje wszystkie wydatki wyniosły 100 rubli! Oczywiście wartość rubla zmienia się jednak wyobraźcie sobie zwycięską kampanie wyborczą dla jakiegoś większego londyńskiego zgromadzenia z takim widokiem na budżet? Dla porównania kampania wyborcza do dumy w następnych wyborach będzie wynosić średnio około 1000000 (słownie miliona) rubli.

NOWY ETAP

Aby przejść od razu do sedna możemy powiedzieć, iż po okresie olbrzymiego rozczarowania i odrzucenia terminów związanych z komunizmem i marksizmem, zaczęto używać terminów takich jak demokracja, liberalizm, wolny rynek itp. Rząd nalega, iż program socjalny musi stać się bardziej liberalny, ponieważ dla Rosji najważniejsze obecnie to stać się obecnie mocarstwem światowym. Cięcia socjalne są niezbędne z punktu widzenia logiki światowego kapitalizmu, który w obecnej chwili stanął w miejscu. Możemy zauważyć, iż w Rosji wszyscy przyznają jednak, iż prywatyzacja doznała niepowodzenia, nawet neoliberałowie dostrzegają "błędy techniczne", jakie popełniono podczas prywatyzowania majątku państwowego.
Jednak nikt nie stara się zmienić stanu rzeczy. Wszystkie główne siły polityczne w kraju dążą do zachowania tej patowej sytuacji. Za wszelką cenę starają się o zachowanie istniejącego porządku, który doprowadził do dużej alienacji i rozwarstwienia między społeczeństwem a tzw. klasą polityczną.
Dlatego też nie powinno być zaskoczeniem, iż ponownie popularne stają się idee socjalistyczne i marksistowskie. Dla przykładu 2 lata temu dostałem telefon od jednego z czołowych rosyjskich wydawnictw. Zazwyczaj nie publikowałem w wielkich luksusowych, komercyjnych wydawnictwach ani w Rosji ani nigdzie indziej. Kiedy ten człowiek zadzwonił, zapytał się czy mógłbym mu coś zaproponować do publikacji. Powiedziałem ze mógłbym napisać książkę o marksizmie myśląc jednak ze on wystraszy się tego. Jednak zamiast tego stwierdził- tak? Więc, na co my czekamy? Zapytałem czy to jest zmiana ich linii politycznej, na co on odpowiedział, iż nie mają takowej, tylko opierają się na kryterium zysku. W rezultacie wydaliśmy książkę opartą na moich kursach marksistowskich, które wykładałem wcześniej. W obecnej chwili zostaje przygotowane jej drugie wydanie.
Jeżeli wolicie mniej anegdotyczne przykłady to mogę wam powiedzieć, iż w roku 1990 nie było w Moskwie żadnych lewicowych wydawnictw. W obecnej chwili jest ich 5. Nie są one w większości marksistowskie, jednak wszystkie specjalizują się w wydawaniu lewicowych książek i materiałów. Niedawno nie było żadnego sklepu z typowymi komunistycznymi książkami. Teraz jest jeden, po prawej stronie centrum. Podczas otwarcia wróżono mu najwyżej 6 miesięcy bycia na rynku, obecnie działa już 2 rok, i jest coraz bardziej dochodowy. Przynosi zysk mimo tego nawet, iż został on spalony przez faszystów. Ludzie solidaryzowali się z księgarnią i kupowali nadpalone książki. Publikuje się i tłumaczy coraz więcej materiałów, jednak liczba ludzi, którzy są zdolni do tego cały czas jest ograniczona.
Cieszy coraz większe zainteresowanie socjalizmem i marksizmem, jednak docierają do nas także złe wiadomości. Mimo coraz bardziej lewicowych poglądów nie zmienia się polityczny krajobraz Rosji, oraz jej polityczny system.
Po pierwsze to system polityczny bazuje na wykluczaniu. Coraz bardziej przeszkadza się ludowi na założenie organizacji będącą ich obrońcami poprzez ciągłe nowe prawa. Wymaga się coraz więcej podpisów pod założenie własnej organizacji. Założenie własnej partii jest praktycznie niemożliwe gdyż wymagane jest ich 50 000! Rosja jest również społeczeństwem gdzie wciąż nie można otwarcie głosić swoich politycznych poglądów, szczególnie w mniejszych miasteczkach, jeśli popieracie partię, która jest skłócona z obecnym rządem możecie doznać różnych nieprzyjemności od państwowych urzędów i zakładów, jeśli jesteś studentem możesz mieć trudności w zdaniu egzaminu itd.
Oprócz 50 000 tys. podpisów petycja musi przejść również pozytywna akceptację Ministerstwa Sprawiedliwości, które dokładnie sprawdza wszystkie imiona i nazwiska, i jeśli komuś zależy na tym, aby partia nie była zarejestrowana zawsze znajdzie jakąś lukę prawną, aby tego dokonać.
Różne elity ostrzegają przed wydawaniem zbyt wielu pieniędzy gdyż może to powodować inflację. Sugeruje się, iż należy inwestować pieniądze w amerykańskich rządowych obligacjach, co obecnie jest wykonywane. Rosyjskie pieniądze, więc wspierają pośrednio wojnę w Iraku, Afganistanie itp., Lecz nie tylko elity rosyjskie są za cięciem socjalnych wydatków. Cały świat kapitalistyczny, w którym żyją ci ludzie to robi.
Stworzyli olbrzymią polaryzację w obrębie społeczeństwa, która wyrabia faktycznie niemożność wprowadzenia demokracji. Uważam, że obecnie prawdziwa demokracja nie jest możliwa bez wprowadzenia świadczeń socjalnych. Środki, które państwo nie zdoła osiągnąć w celu wspólnego dobrobytu, nie są możliwe, aby wprowadzić demokrację w systemie kapitalistycznym. Możemy również zauważyć, iż podobna sytuacja występuje w krajach byłego ZSRR oraz w krajach Europy Wschodniej. Również tam brak odpowiednich środków sprzyja odchodzeniu od demokratycznego postępu.
Tak, więc musimy przeciwstawić się nie tylko liberalnym cięciom socjalnymi, lecz także restauracji kapitalizmu, który ma również swoje polityczne konsekwencje.
Kapitalizm oszukał nas, chcąc oddać w posiadanie demokratyczne wartości, których pragniemy, dokonuje raczej erozji demokratycznych praw, które osiągnęliśmy w wczesnych latach 90-tych. Zostało to rozpoczęte wraz, z 1993 kiedy to zamach stanu przeprowadzony przez Jelcyna unieważnił konstytucje i rozwiązał parlament.

"NOWA" LEWICA

Przeszkody, które zostały stworzone przez brak demokracji stają się coraz bardziej wyraźne, jednak nie jest to jedyna przeszkoda dla lewicowego ruchu. Różne partie polityczne konkurują ze sobą, a prasa często donosi o kryzysach i braku porozumienia wśród lewicy. Jest to jednak wiadomość jednocześnie dobra, gdyż jeszcze 5 lat temu prasa nie dostrzegała lewicy na rosyjskiej scenie politycznej. Nie było jednej silnej grupy, a jedynie pojedyncze partie lub osoby, w związku, z czym nie były one brane na poważnie, ponieważ nie stworzyły jednej organizacji zdolnej do wywierania wpływu na scenę polityczną.
Kryzys ten wywołany był faktem, iż obóz lewicowa musiał przystosować się do nowych zadań i celów, jakie zostały przed nim postawione.
W pierwszej części dekady grupy te zaczynały stawać się sektami. Wyrastały one poniekąd z ogólnych nastrojów społecznych, jakie wywołała klęska rubla w 1998 roku. Kryzys szczególnie dotknął klasę średnią, która jeszcze we wczesnych latach 90 była zupełnie spokojna o swój los. Dostrzegała, co prawda straszną sytuację robotników, jednak tłumaczono to tym, iż byli oni niedostatecznie przystosowani do dynamicznie rozwijającego się systemu. Po kryzysie ich oszczędności i majętność nagle znikły. Wcześniej uważano, iż kapitalizm został wprowadzony dla nich, aby mogli się rozwijać, jednak po 1998 zostali surowo ukarani i poniżeni przez ten sposób myślenia. Oburzenie z niesprawiedliwości systemu szczególnie dotknął zwłaszcza młodą część społeczeństwa. Zasilili oni w większości kadry nowo powstałych organizacji lewicowych. Odczuwali jednak brak jednego, wyraźnego kierownictwa politycznego, bez wyraźnych podstaw klasowych. Ludzie ci w większości mieli pieniądze, aby jedynie kupować książki, które są tańsze niż w Wielkiej Brytanii, (jednak pamiętajmy, iż ludność zarabia tu dużo mniej.) Ten miły, młody pierwiastek szybko jednak opuszcza szeregi partii ze względu na coraz ostrzejsze formy represji, które nasiliły się od czasu, kiedy państwo zaczęło traktować lewice jako konkurenta do władzy.
Zostało to zauważone podczas odbywającego się w 2005 roku Rosyjskiego Socjalnego Forum, które stało się wielkim sukcesem. 1200 ludzi zebrało się z różnych części Rosji, aby w nim uczestniczyć, mimo zbojkotowania tego przedsięwzięcia przez prasę było ono bardzo znaczącym krokiem naprzód.
Drugie forum Rosyjskiego Socjalnego Forum odbywało się w lipcu 2006 roku w Sankt-Petersburgu podczas odbywającej się tam konferencji G-8, i było ogłaszane jako sprzeciw konferencji na szczycie. Około 600 ludzi zostało zatrzymanych przez organy władzy albo spotykały się z rozmaitymi przeszkodami w dostaniu się na forum. Tu należy wspomnieć o jednym z towarzyszy udającym się na to spotkanie, który w pociągu został poproszony o okazanie policjantowi dokumentów. Policjant nagle jednak wyszedł z przedziału, a kiedy wrócił, powiedział z dziwnym uśmiechem, iż jego dokumenty potargała jakaś kobieta i wyrzuciła przez okno. Towarzysz udał się do domu, zabrał z powrotem dokumenty, po czym zdecydował się lecieć na spotkanie samolotem. Jednak na lotnisku ponownie został zatrzymany i uniemożliwiono mu przelot. Miał on jednak bardzo dużo szczęścia, gdyż nie został zaaresztowany. Wielu ludzi było przetrzymywanych przez kilka dni, bez podania przyczyny, oraz bez możliwości kontaktu z bliskimi. Ruch nagle spotkał się z olbrzymim zainteresowaniem ze strony rządu i policji.

RUCH ROBOTNICZY

Obecnie w Rosji jest dużo więcej pozytywnych wiadomości oraz jednocześnie wyzwań, klasa robotnicza jednak odzyskuje swoją świadomość, rośnie w siłę. Sytuacja robotników, związana z ostatnimi latami przemian (6% wzrost produkcji rocznie) zmienia się.
Chociaż rosyjski przemysł jest wciąż technologicznie bardzo w tyle, to doświadczył pewnego wzrostu, który nie jest przypisywany jedynie zmianami w cenach nafty. Rosja nie jest jeszcze członkiem Światowej Organizacji Handlowej, dlatego też może wykonywać wiele działań wywierających wpływ na przemysł, które pozwalają mu rozwijać się poniekąd. Oczywiście, jest on dalej jednak znacznie słabszy niż ten, jaki był w ZSRR.
Przemysł dziś może i faktycznie jest mniejszy jednak rozszerza się na wszelkie gałęzie. Np. produkowane są artykuły przemysłu domowego dla wschodnich firm. Wszyscy główni przedstawiciele przemysłu motoryzacyjnego nie tylko sprzedają swoje samochody w Rosji, lecz także je tam produkują (Volkswagen, Hyundai, Ford, BMW, i tak dalej)
Mamy, więc w Rosji nie tylko zachodnie wielkie inwestycje, lecz także zakaz zachodniego modelu związku zawodowych. Młodzi ludzie wyjeżdżający na zachód uczą się nie tylko produkcji i technologii sprzętu, lecz także obserwują sytuacje klasy robotniczej, oraz modele związków zawodowych, to jak są zorganizowane. Potrafią zauważyć, iż to, że robotnicy zarabiają więcej nie jest zasługą szczodrych kapitalistów, lecz związków zawodowych, od lat wspierających robotników.
Dostrzega się, co to jest w transnarodowych przedsiębiorstwach strajk i w jaki sposób się go wykonuje. Rozpoczyna się przenoszenie tych metod na cały sektor gospodarki. W taki sposób klasa pracująca odzyskuje własną świadomość, co powoduje rozwój bojowników nowego typu. Dowiadują się oni z broszurek Lenina, co należy robić, w jaki sposób, jak powinna zachowywać się klasa w walce o swoje prawa, kto nią powinien kierować itd.
Istotne jest to, aby lewica zaangażowała się bardziej w ruch robotniczy, aby stymulować rozwój polityczny, a także dowiadywała się jak najwięcej o warunkach pracy, płacach itd. Jest to kwestia bardzo ważna dla obu stron, które nie posiadają na razie doświadczenia w walce klasowej.

OPOZYCJA

W Rosji występuje również problemy organizacyjne innej kwestii. Pierwszym jest istnienie, tzw. Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej, która była nazywana stalinowską. Sprawa jest jednak o wiele bardzie gorsza niż nazywanie tej partii stalinowską. KPRF mimo sloganów "Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się" oraz pomimo internacjonalizmu staje się partią faszystowską. Ostateczny krok nastąpił rok temu, kiedy to KPFR zaczęła zmieniać w statutach odwołania z socjalizmu do państwa! Socjalizm stał się dla tej partii jedynie instrumentalnym środkiem w celu wzmocnienia swoich wpływów. Wśród działaczy możemy dostrzec mnóstwo haseł propagandowych np. antyukraińskich.
Punktem kulminacyjnym było podpisanie porozumienia z organizacją "Ruch Przeciwko Nielegalnej Imigracji", która jest sztandarem pod którym działają liczne grupy neonazistowskie.
Połączeni zostali wiarą, iż imigranci są źli i szkodzą Rosji, a jedynymi różnicami są kwestie poparcia dla metod działania, oraz sympatii dla Hitlera i Mussoliniego.
Organizacja ta zawsze może liczyć na wsparcie KPFR, i 1 maja szła razem z Komunistyczną Partią Federacji Rosyjskiej na pochodzie. Podczas tego pochodu wybuchł skandal, w bardziej radykalnej młodzieżówce, co spowodowało opuszczenie części młodych rewolucjonistów z jej szeregów.
Drugą kwestią jest tak zwana Zjednoczona Opozycja. W Rosji mamy wiele powodów z bycia niezadowolonymi ze względu na liberalną politykę Putina, antydemokratyczne techniki itd.
Ale co z istnieniem opozycyjnych struktur? Mamy, więc Połączony Obywatelski Front, na której czele stoi Garry Kasparov, były szachowy mistrz świata, oraz Ludową Unię Demokratyczną, Mikhaila Kasyanova. Ostatni, były premier był znany jako jako "Mikhail Dwa Procent" na skutek afer korupcyjnych, choć w porównaniu z innymi jego dokonania w tej dziedzinie były mierne. Nie brakuje też Narodowych Bolszewików, głoszących idee państwa na wzór faszystowskich Włoch i nazistowskich Niemiec.
Jak mogliście się spodziewać socjalny porządek oraz system świadczeń jest tak zły jak zły mamy obecny rząd. One wszystkie istotnie chcą wprowadzenia w życie tych samych celów: prywatyzacji szkolnictwa, atakowania świadczeń socjalnych. Doprowadziło to do tego, iż w zwykłym człowieku zapanował strach przed przyszłością.
Chcemy być zupełnie uczciwi - żeby w czasie kryzysu lub w razie możliwości jego wybuchnięcia lewica nie starała się zdobyć dla siebie korzyści.
Chcemy, aby wolą członków było odróżnianie się od liberałów, faszystów itp.
Niedawno jeden z ideologów Zjednoczonej Opozycji wyraził zdanie, że Putin musi być obalony jak najszybciej, gdyż jest to jedyna droga, aby zapobiec rewolucji. Uważa, że klasa robotnicza rośnie w siłę i niedługo będzie zdolna do zniszczenia istniejącego stanu rzeczy. Dlatego też rząd musi jak najszybciej zająć się problemem ruchu robotniczego i nie dopuścić, aby doszedł do władzy, ani nawet nie stał się świadomym ruchem proletariackim.
Najwidoczniej lewica nie powinna stać z boku, jednak nie jest to taki proste dla wszystkich, gdyż niektórzy głoszą, iż należy współpracować z opozycją w celu dokonania odpowiednich reform demokratycznych. Jednak zależy to tylko i wyłącznie od sposobu myślenia gdyż nie wszyscy chcą stać w jednym szeregu z liberałami i neonazistami, nawet za cenę reform, uważając to za niedopuszczalne.

ZADANIE LEWICY

Utworzenie zjednoczonego frontu lewicy w 2005 roku opartym na prawdziwych socjalistach, a nie stalinistach i pogrobowcach ZSRR było znaczącym krokiem naprzód. Ideologicznie wygląda to dobrze, jednak nie jest jeszcze dostatecznie dopracowane, aby móc się wspólnie zjednoczyć. Taka jedność wymaga politycznego projektu, który jednocześnie jest w zgodzie ze wszystkimi członkami sojuszu politycznego. Obecne społeczeństwo nie jest w pełni demokratyczne nie ze względu na to, iż Putin jest "złym chłopcem", ale z powodu budowanego obecnie ustroju, który jest sprzeczny z zasadami demokracji. Dlatego nie wierzę w ten cały demokratyczny teatr. Uważam, że aby zaistniała w pełni demokracja i sprawiedliwość należy wdrażać program socjalny.
Następną kwestą do rozpatrzenia jest to czy należy być reformistą czy rewolucjonistą. Uważam ze nie możemy obalić kapitalizmu tylko w jednym kraju. Jest to niemożliwe do wykonania. Możliwy jest za to program socjalny, który zapobiegnie rozwojowi obecnego systemu, który by rozpoczął reformy również w innych krajach na świecie. Każdy człowiek w różnych krajach ma różne potrzeby i cele, niemożliwe, więc jest, aby za jednym zamachem wywołać światową rewolucję. Istotne jest to, aby cel reform socjalistycznych nie był wprowadzony bez demokratycznych reform. Żeby to jednak nie była demokracja w sensie burżuazyjnym, lecz socjaldemokratycznym. Należy także zająć się Zjednoczoną Opozycją, która w obecnej chwili jest naszym wielkim wrogiem.
W obecnej chwili najważniejsze jest stworzenie wspólnego frontu lewicowego, wywołanie na ten temat dyskusji w celu stworzenia jednej partii zdolnej do skutecznego działania. Musimy pokonać wszelkie rozbieżności pomiędzy różnymi organizacjami. Dlatego należy wywołać na ten temat szeroko komentowaną dyskusję. Po drugie należy stworzyć organizację na wzór stworzonej przez Lenina, która skutecznie zajęłaby się łączeniem ruchów robotniczych i marksistowskich.
Wydaje się, iż obecnie przed nami stoją te same wyzwania, jakie stanęły przed Leninem w latach 90 XIX stulecia i początkach wieku XX. Nie będziemy jednak powtarzać historii jak jakiejś farsy. Obecnie posiadamy bardzo wyraźną perspektywę i teren dla naszej pracy.
Tym, co odróżnia nas od lat 90 jest to, iż posiadamy ludzi zdolnych do wykonywania tej pracy, i cały czas staramy się ją wykonywać.
Na razie patrzę na lewicową scenę w Rosji bardzo optymistycznie…