W CHOLDZIE KATALONI czyli spojrzenie na wojne domowa w Hiszpani

 

Ksiazka jest dzielem G.Orwella (1903-1950)znanego glownie z powiesci pt."Folwark Zwierzecy"czy "rok 1984".Autor uczestniczyl w wojnie domowej w hiszpani i wlasnie te wydarzenia opisal w ksiazce Ksiazka zostala wydana w 1938 W pierwszych rozdzialach opisana zostala atmosfera oraz organizacja panujaca w obozie socjalistow. Orwell przybyl do Hiszpani z zamiarem napisania artykulu oraz uczestniczyc w walce z faszyzmem wpierw po przybyciu wstapil do milicji. Odrazu na pierwszy plan wysowa sie opis miasta do ktorego trafil autor. Bracelona byla pod rzadami robotnikow wiekszosc kosciolow zostala zniszczona,wszedzie byly flagi czerwone czy czarno-czerwone nie bylo prywatnych samochodow niemal wszyscy nosili robotnicze ubrania.Jednak w miescie czuc bylo atmosfere wojny wiele ulic bylo zrujnowanych brakowalo zywnosci. Autor nalezal do milicji POUM(partido obrero de unification Marxista) i przez wiekszosc ksiazki opisoje dzialania tej organizacji. Przez czesc ksiazki opisane sa wydarzenia na froncie wielu uczestnikow bylo bradzo mlodych wielu jeszcze nastolatkow nie umiejacych dobrze strzelac .Brakowalo broni a wiekszosc z uzytej broni byla przestarzala. U faszystow odwrotnie byli dobrze wyposarzeni przez nieomal caly czas dochodzili ochotnicy z innych panstw bron nowoczesna oraz ludzi wiekszosci dawali nazistowskie niemcy. Po stronie faszystow staly tez ugrupowania katolickie. Co chwila dochodzily wiesci o kolejnych miastach upadajacych pod naporem faszystow. Po stronie opozycji niestety istnial podzial zbyd wiele organizacji PSUC,POUM.FAI.CNT,UGT,JCI,JSU,AIT wszystkie skroty byly do siebie podobne a kazda z tych org, roznila sie programowo.Jak sie mozna domyslic po poczatkowych sukcesach zaczely sie wytwarzac coraz wieksze podzialy duzo zlego zrobili stalinowcy przyslani przez Moskwe.Franco to roznilo wtedy od Hitlera czy Mussoliniego ze jego pucz wojskowy ,wspieraly arystokracja i kosciol(a nie klasa robotnicza) glownym celem byl powrot feudalizmu. Dlatego na poczatku w gronie przeciwnikow znalezli sie liberalowie. Gazety z innych krajow np:z Angli popierali Franko ktory rzekomo ratuje kraj przed zalewem "czerwonych". Przeciwko rezimowi wystapila i polegla masa ludzi . Prasa komunistyczna za granica pisala klamliwie o braku politycznego znaczenia walk.Na poczatku powstania wladze sprawowal Regionalny rzad katalonski na czele z Caballero i ministrami wywodzacych sie z UGT(socjalistyczne zwiazki zawodowe)oraz z CNT(anarchosyndykalisci).Pozniej nastepowaly coraz wieksze zmiany jego linia polityczna przesuwala sie na prawo.Wykluczono najpierw Trockistow pozniej Caballero zostal zastapiony przez Negrina(socjaliste z prawego skrzydla)dalej wykloczono CNT,UGT i CNT w rezultacie rzad skladal sie z prawicowych socjalistow,liberalow i komunistow(stalinowcow).W pozniejszym okresie coraz mniej broni dostarczal ZSRR. Wydalanie anarchistow i trockistow z rzadu odbylo sie na rozkaz ZSRR. Glownymi zdrajcami byli wlasnie stalinowcy ktorych trzeba bylo usunac poki jeszcze nie stanowili takiej sily. Proces kolektywizacji zapoczatkowany przez anarchistow zostal zachamowany ,robotnicze patrole(milicja)zostaly rozwiazane wprowadzono przywrocono policje. Organizacje ktore byly w opozycji do stalinowcow to glowniPOUM,PSUC i CNT-FAI.Wsrod tych org. byly roznice pogladow. Najostrzej rozprawiono sie z POUM ktorych okrzyknieto zdrajcami i agentami faszystow. W ksiazce jest malo opisow walki a przynajmniej autor nie robi z siebie bohatera(jak to ma miejsce w welu biograficznych opisow wojny innych autorow) w czasie walk Orwell zostal ranny w szyje i przez to zwolniony z frontu.Wiecej jest opisow warunkow na froncie np:wszy ktore atakuja wojskowych i wszechobecny brud.Po powrocie z frontu autor trafia znowu do Barcelony ale juz rzadzonej przez stalinowcow. Obraz zupelnie inny trwalo juz niszczenie anarchistow i trockistow. Tych co wracali z frontu i nalezeli np:do Milicji POUm wtracano do wiezien.Zmieniano nazwy dywizji np:z dywizji im.Lenina na 29dywizje .Uzbrojone jednostki policji atakowaly fortece anarchistowTrwala juz propaganda przeciwko POUM o wymyslonych jej zwiazku z faszyzmem. Na ulicach wybuchly walki przeciwko gwardi republikanskiej. oprocz POUM wedlug mnie jeszcze tylko anarchisci nie byli zdrajcami. Przytocze cytat z ksiazki"Anarchisci wlasnie wiekszym niz inni stopniu ,zapobiegli porazce wojny,a czlonkowie ich milicji jeszcze dlugo potem ,mimo niezdycyplinowania,uchodzili wsrod czysto hiszpanskich sil zbrojnych za bezprzecznie najlepszych rzolnierzy". Jak sie zakonczyla ta wojna kazdy wie Franko zwyciezyl jednak zwyciezyl juz nie ta sama gwardie republikanska co wczesniej tylko stalinowcow.
STREETOVS